An archive in flux: digital and networked images, durable evidence

MedPhoto Event ‘Archives in the Making’, Ρέθυμνο, Κρήτη, 6 Νοεμβρίου 2019

Ιωάννα Ζούλη

Η εισήγηση αυτή εκκινεί από τη δουλειά που κάνει το Κέντρο Νέων Μέσων και Φεμινιστικών Πρακτικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας τον τελευταίο ένα χρόνο. Εστιάζει συγκεκριμένα στο ρόλο του διαδικτύου ως δημόσιου χώρου όπου επιτελούνται πολιτικές διαμόρφωσης και κυκλοφορίας της γνώσης και όπου αναπαράγεται η βιοπολιτική συνθήκη της οικονομίας των σωμάτων. Σε αυτή τη διαδικασία ο ρόλος των εικόνων είναι κεντρικός, όπως και η διακίνηση και νοηματοδότηση τους σε διαφορετικά πλαίσια εντός και εκτός του διαδικτύου.

Ο κόσμος είναι διαποτισμένος από εικόνες, διαμεσολαβημένες σε οθόνες και συσκευές, επεξεργασμένες, βελτιστοποιημένες, υψηλής ευκρίνειας, κακής ποιότητας και χαμηλής ανάλυσης, επανανοηματοδοτημένες και σε διαρκή ροή - εικόνες θραύσματα. Όπως αναφέρει η Hito Steyerl, “η πραγματικότητα αποτελείται πλέον ευρέως από εικόνες - ή μάλλον, από πράγματα, διεργασίες και αστερισμούς σημείων, που είχαν προηγουμένως οριστεί ως εικόνες”.

​

Μια αναζήτηση στο Google Image Search, είναι μια αναζήτηση στο αχανές αρχείο εικόνων του Google, αλλά και στο προσωπικό αρχείο της καθεμιάς και του καθένα από εμάς που οι επιλογές, τα κλικ και οι αναζητήσεις συμβάλλουν διαρκώς στην αρχιτεκτονική του διαδικτύου. Αν τα αποτελέσματα της μηχανής αναζήτησης του Google είναι μια επίσκεψη σε ένα δικτυωμένο και, φαινομενικά, καθολικά προσβάσιμο αρχείο εικόνων έχει σημασία να αναλογιστούμε τα αρχέτυπα και τις συστημικές επιλογές που ορίζουν αυτή την αρχειακή πρακτική. Ταυτόχρονα, είναι κρίσιμο να σκεφτούμε: ποιες και ποιοι έχουν πρόσβαση, αντιπροσωπεύονται και είναι δρώντες ως προς τα δεδομένα, τους σημειωτικούς μηχανισμούς και τις αναπαραστάσεις που διακινούνται σε αυτό το δημόσιο χώρο;

​

Η εισήγηση αυτή ξεκινά από συγκεκριμένα παραδείγματα όπως η υπόθεση των οροθετικών γυναικών το 2012 και από καλλιτεχνικά project όπως το Dark Archives (2016) της Erica Scourti θέλοντας να συζητήσω τη διευρυμένη ‘ζωή’ των εικόνων στο διαδίκτυο αλλά και τα δίκτυα κυκλοφορίας και εξουσίας στα οποία συμμετέχουν. Στην παρουσίαση αυτή με ενδιαφέρει να εστιάσω ιδιαίτερα στο ρόλο που έχουν τα ψηφιακά αρχεία που σχηματίζονται από μηχανές αναζήτησης, και μέσα σε πλατφόρμες δικτύωσης, σε σχέση με την (ανα)παραγωγή και αναπαράσταση ταυτοτήτων, σωμάτων, αλλά και της ίδιας της πραγματικότητας.